Re-suburbanisatie…geen buzz-word wat je vaak zult horen vallen in bijvoorbeeld de Amsterdamse Jordaan. Toch is de (woning)trek vanuit de Randstand naar het platteland al een tijdje aan de gang. De coronacrisis deed er een schepje bovenop. Hoe precies leest u in dit artikel.
Historie en begrippen
In de eerste helft van de twintigste eeuw groeide het aantal inwoners van stedelijk-industriële gebieden sterk. Werknemers zochten woonruimte op loopafstand van de fabrieken waarin zij werkten. Deze verstedelijking heet urbanisatie. Vanaf de jaren zestig nam de welvaart toe. Het hebben van een auto werd normaal. Hierdoor kwamen woningen aan de rand van de stad of verder, binnen handbereik. De beweging naar het platteland werd ingezet. Suburbanisatie was een feit.
In de jaren tachtig werden steden weer aantrekkelijker door stadsvernieuwing. Samen met de ontwikkeling van de nieuwe diensteneconomie, internet en kenniseconomie, zorgde dat weer voor verhuizing richting de stad: re-urbanisatie. Sinds 2013 is er weer een uitstroom van inwoners uit de stedelijke gemeenten. Daarmee lijkt een nieuwe term geboren: re-suburbanisatie.
In de jaren tachtig werden steden weer aantrekkelijker door stadsvernieuwing. Samen met de ontwikkeling van de nieuwe diensteneconomie, internet en kenniseconomie, zorgde dat weer voor verhuizing richting de stad: re-urbanisatie. Sinds 2013 is er weer een uitstroom van inwoners uit de stedelijke gemeenten. Daarmee lijkt een nieuwe term geboren: re-suburbanisatie.
Re-suburbanisatie anno nu
Cijfers over de woningmarkt wijzen uit dat de re-suburbanisatie in volle gang is. Zo stegen volgens taxatiebedrijf Calcasa afgelopen kwartaal de woningprijzen in Flevoland, Gelderland en Drenthe het hardst. Prijzen van eengezinswoningen stijgen bovengemiddeld hard in provincies Utrecht en Noord-Brabant.
De hernieuwde interesse in wonen buiten (maar wel in de nabijheid van) de stad heeft verschillende oorzaken. Het gebrek aan betaalbare woningen is er daar één van. Ook de zoektocht naar ruime huizen met een tuin zorgt ervoor dat vooral jonge gezinnen met hogere inkomens wegtrekken uit de stad. Buiten de Randstad heb je meer keuze, en krijg je meer woning voor je geld.
Martijn Peters, kantoordirecteur van
, herkent dit beeld. “Wij zien een duidelijke toename van Randstedelingen die in ons werkgebied Twente en het oosten van Gelderland woningen kopen, waarbij vaak fors wordt overboden. Vooral voor het hogere segment. Ergens ook wel logisch; het middensegment in de Randstad, is het hogere segment in deze regio.”
De coronacrisis als katalysator?
De coronacrisis heeft het proces nog eens versneld. Door de lockdown was Nederland massaal aan huis gekluisterd. Björn Baaij, taxateur bij Handelsbanken: “Het grootste thuiswerkexperiment ooit zorgde voor nieuwe inzichten. Werkgevers ervaren nu dat thuiswerken de productiviteit niet schaadt. Sterker, vanuit sommige bedrijven komen signalen dat de productiviteit juist is toegenomen.”
Dat werkgevers positiever denken over thuiswerken, betekent dat werknemers grosso modo minder vaak naar kantoor hoeven.“De afwegingen van waar je wilt wonen zijn hierdoor veranderd”, gaat Baaij verder. “Wonen en werken hoeft dan ook niet meer per se dicht bij elkaar als je niet 5 dagen per week in de file staat, maar hoogstens 3. Thuiswerken maakt in die zin de woon-werkafstand relatief minder groot.”
Naast de noodzaak van een thuiswerkplek, gebeurt nu meer ‘lokaal’. Baaij: “Werken doen we gedeeltelijk thuis, vertier zoeken we in de buurt, boodschappen doen we in de wijk, en de rest laten we gewoon thuisbezorgen. Ons huis is nu meer het middelpunt van ons leven dan voorheen. Met als gevolg dat de vraag naar grotere woningen en woningen met (meer) buitenruimte sterker is geworden in de afgelopen tijd. Dit soort woningen vind je minder snel in de grote steden”.
Gevolgen voor de woningmarkt
Blijven we dan met spooksteden zitten als iedereen naar het platteland is vertrokken? Rens Ramakers, kantoordirecteur van kantoor
lacht bij die vraag. “We moeten re-suburbanisatie ook weer niet te groot maken. Faciliteiten en voorzieningen binnen de stad gaan weer langzaamaan open. Denk aan horeca, winkels en bioscopen. Voor sommige groepen zijn dat belangrijke redenen om in een stad te gaan/blijven wonen. Andere groepen kunnen niet makkelijk verhuizen. Zo is bijvoorbeeld de huurmarkt sterker ontwikkeld in de steden en vind je daar meer mogelijkheden om te huren.”
Is re-suburbanisatie dus een feit? Ja, al enkele jaren. Heeft de coronacrisis ook hier zijn impact? Zeker, de pandemie heeft het proces versneld. Laten we ‘en masse’ de Randstad links liggen? Nee, daarvoor hebben steden op bepaalde groepen een te grote aantrekkingskracht.