De eerste renteverlagingen van de ECB

Dit is uiteraard goed nieuws voor centrale banken. De daling komt echter vooral voort uit lagere energieprijzen. Want wanneer we kijken naar de kerninflatie (de inflatie exclusief energie, voedingswaren, alcohol en tabak), dan zien we dat deze zich op 2,70% bevindt, wat nog steeds aan de hoge kant is. Vooral diensteninflatie blijft onverminderd hoog met 4,00% en dit komt vooral tot uiting in loonstijgingen. Voor de ECB is de dalende trend echter voldoende om de beleidsrente te verlagen, namelijk met drie keer een kwart procentpunt, van 4,00% in juni naar 3,25% nu. 

Deels volgen de renteverlagingen ook op de matige groeiverwachtingen voor de Eurozone. De ECB heeft de economische groeiramingen naar beneden bijgesteld naar 0,80% in 2024, 1,30% in 2025 en 1,50% in 2026. Door de rente te verlagen krijgt de economie wat meer lucht, want met een beleidsrente van 3,25% en een inflatie van onder de 2,00% is er sprake van restrictief monetair beleid.

Uiteindelijk zal de ECB naar een neutrale rente toe willen, waarbij de Europese economie niet gestimuleerd wordt, maar ook niet wordt afgeremd. Op de korte termijn blijft de sterke loongroei een punt van aandacht, waardoor de ECB voorzichtig is met sterk stimulerende maatregelen.

De Federal Reserve begon enigszins verrassend met een half procentpunt (0,50%) renteverlaging naar 4,75-5,00%. De risico’s ten aanzien van inflatie en werkgelegenheid worden ondertussen als ‘gebalanceerd’ ingeschat en niet langer neigend naar een te hoge inflatie. De Fed geeft aan dat ze sterk gecommitteerd is aan het ondersteunen van ‘maximum employment’, met ander woorden het stimuleren van de werkgelegenheid. Dit komt door het dubbele mandaat van de Fed: inflatie beteugelen en werkgelegenheid bevorderen.

Wel gaf voorzitter Powell direct aan dat er niet verwacht hoeft te worden dat de Fed vanaf nu de rente met 0,50% per keer zal verlagen. Interessant bij de Fed is de zogeheten ‘Dot Plot’. Dit is een grafische weergave van de positie van de verschillende Federal Reserve commissarissen. Hieruit blijkt dat er binnen de Fed ver uitlopende meningen zijn over het te volgen rentepad. Gemiddeld komt de Dot Plot uit op een totale renteverlaging van 1,50% tot en met december 2025.

De volgende ECB-bijeenkomst staat gepland voor 12 december. Handelaren zien een volgende renteverlaging van 0,25% als zo goed als zeker, deze is namelijk voor meer dan 100% ingeprijsd. Ook wanneer we verder richting de toekomst kijken, wordt er aangenomen dat de ECB de rente zal blijven verlagen. Vanaf het huidige niveau van 3,25% worden er tot en met september volgend jaar ongeveer zes renteverlagingen van een kwartje verwacht. Daarmee zou de ECB beleidsrente op 1,75% uitkomen per september 2025. 

Hoewel consumenten en bedrijven die geld lenen dit niet tegen het ECB-tarief doen, hebben de renteverlagingen van de centrale bank wel degelijk effect op de tarieven die klanten van banken betalen. Dit komt met name tot uitdrukking in korte rentes zoals de Euribor en in ook in kortlopende vaste rentes. Dus net zoals het ECB-tarief, is ook de verwachting dat de Euribor daalt. Op het moment van dit schrijven is de 3-maands Euribor 3,22%. Uit termijncontracten kan echter worden afgeleid dat eind volgend jaar de 3-maands Euribor zal dalen richting de 2,00%.

Dit is goed nieuws voor klanten met een lening op variabele basis. Uiteraard is de huidige verwachting een momentopname en kan er door nieuwe economische cijfers of veranderende marktomstandigheden een situatie ontstaan waarbij deze verwachtingen niet uitkomen. De marktverwachting is dat vanaf eind 2025 de 3-maands Euribor zal stabiliseren. In de grafiek hiernaast staan de verwachte 3-maands Euribor-tarieven op toekomstige data.

Lange rentes worden minder direct beïnvloed door rentebesluiten van centrale banken. Vooral inflatieverwachtingen hebben grote invloed op lange rentes, omdat bij hoge inflatie een investeerder een hogere rentevergoeding eist om het verlies aan koopkracht te compenseren. Echter de renteverlagingen en naar beneden bijgestelde groeiverwachtingen geven wel een signaal af aan financiële markten en als gevolg daarvan is bijvoorbeeld de 10-jaars EUR-swaprente ook wat gedaald de afgelopen periode. Inmiddels is dit tarief tot onder de 2,40% gedaald, het laagste niveau in meer dan twee jaar tijd.