Strategiebrief Vermogensbeheer - april 2024

“We are prone to overestimate how much we understand about the world and to underestimate the role of chance in events.” - Daniel Kahneman

Publicatiedatum 9 april 2024

Eén van de grondleggers van de ‘gedragseconomie’, Nobelprijswinnaar Daniel Kahneman, overleed op 27 maart jongstleden. Zijn onderzoeken maakten inzichtelijk dat mensen niet louter rationeel beslissen. Bij onze besluitvorming voor het beheer van uw beleggingsportefeuille houden we daarom, naast economische en monetaire indicatoren, ook de ‘beleggingspsychologie' goed in de gaten. Het sentiment onder beleggers beïnvloedt de prijsvorming en koersuitslagen op de financiële markten.

In het eerste kwartaal was het sentiment opperbest en werden er beursrecords gevestigd. Wereldwijd stegen aandelenmarkten met 10,7% (gemeten in euro) en de angst voor economische tegenvallers verdween naar de achtergrond. Staatsobligaties, schuilplek in onzekere tijden, raakten uit de gratie en leden een koersverlies. De bakermat van de door ons beheerde portefeuilles, de Optimale Mix, boekte een keurig rendement van +4,4%, zie Grafiek 1. Wij grepen de koersstijgingen in het eerste kwartaal aan om onze overweging in aandelen af te bouwen en zo het risico in de portefeuilles te reduceren.

Naar onze mening strookt de euforie onder beleggers momenteel niet helemaal met de economische en monetaire vooruitzichten. In het vervolg van deze Strategiebrief staan we stil bij de opvallende ontwikkelingen in het afgelopen kwartaal en blikken we vooruit.

Grafiek 1: rendementsontwikkeling Optimale Mix

Daar waar in Japan de beleidsrente verhoogd werd, wordt in de eurozone en in de Verenigde Staten juist gehoopt op renteverlagingen. Centrale bankiers hintten recent op renteverlagingen later dit jaar. Dit vooruitzicht, in combinatie met een stabiele economische groei en een goed winstcijferseizoen, zorgde voor enthousiasme onder aandelenbeleggers. De werkelijkheid is echter dat de inflatie nog niet zover gezakt is als centrale bankiers wensen.

Het meest recente inflatiecijfer in de eurozone kwam uit op 2,4%, in de Verenigde Staten kwam de score uit op 3,2%. Die nog immer hoger dan gewenste inflatie, tezamen met oplopende grondstoffenprijzen (zie bijvoorbeeld de olieprijs in Tabel 1), vormde een voedingsbodem voor de stijging van de goudprijs. Deze brak definitief door de grens van $ 2.000 per troy ounce en steeg verder, zie Grafiek 2.

Wij zijn van mening dat er met de op komst zijnde renteverlagingen, in combinatie met de aanhoudende geopolitieke onzekerheid, er nog meer in het vat zit voor edelmetalen als goud, zilver en platina. Daarom blijven edelmetalen onzes inziens voorlopig een essentieel onderdeel van een goed gespreide beleggingsportefeuille.

Tabel 1: rendementen beleggingsgraadmeters in het eerste kwartaal 2024

Vooruitblik

De beleggingsomgeving is in het eerste kwartaal 2024 verbeterd, daar is geen twijfel over. De recessie waar menigeen de afgelopen 2 jaar voor vreesde, heeft niet plaatsgevonden. De historisch ongekend sterke rentestijgingen hebben niet gezorgd voor majeure financiële ongelukken. De inflatie lijkt onder controle en centrale banken hebben inmiddels weer de ruimte om hun rentetarieven te verlagen. De rapportage van de eerste kwartaalcijfers door beursgenoteerde ondernemingen staat voor de deur.

Goede resultaten kunnen de euforie op de aandelenmarkten verder aanwakkeren, met name voor de Magnificent Seven kan dit tot overenthousiaste koersreacties leiden. Het verbeterde sentiment onder beleggers maakt echter dat wij voorzichtiger zijn geworden. Wij zullen verdere koersstijgingen op de beurs dan ook aan gaan grijpen om nog voorzichtiger te worden op die plekken waar euforie de overhand krijgt en losgekoppeld raakt van de fundamentals.

Beleggingskansen zien wij momenteel met name in de achtergebleven segmenten van de aandelenmarkt, zoals smallcaps, de grondstoffen- en energiesector en de maakindustrie. Kijkende naar de ‘order intake’ lijkt de maakindustrie, zowel in de Verenigde Staten als Europa en zelfs China, langzaam uit het dal te kruipen.

Ook edelmetalen blijven aantrekkelijk met het oog op aanhoudende inflatoire druk. Per saldo hebben wij een goed gespreide portefeuille, die kan profiteren van onderdelen van kapitaalmarkten, waar de rendementsvooruitzichten nog steeds aantrekkelijk zijn en tegelijkertijd een goede mate van weerstand biedt tegen inflatierisico’s en andere risico’s. Zoals u van ons gewend bent, zullen wij de door ons beheerde portefeuilles aanpassen als de beleggingsomgeving verandert.

Ontwikkelingen Optimix Maatwerk

In de afgelopen maand hebben wij de aandelenweging verder afgebouwd. Wij verkochten een deel van de iShares Core S&P 500 ETF. De opbrengsten werden belegd in geldmarktpapier. Wederom werden beursrecords geslecht, maar kort daarop gaf het technische plaatje een alarmsignaal af. Toen de S&P 500 Index aan het begin van de maand vanaf een stand van 5.200 – in het midden van de target range van 5.100-5.300 die we al langer hanteren – een scherpe daling liet zien was dit voor ons een waarschuwing.

Dat deze waarschuwing extra gewicht gaf was het feit dat veel van deze ‘reversals’ gebeurden rond de grote mooie ronde getallen die de top van een bullmarkt zo vaak kenmerken. Bijvoorbeeld Nvidia en ASML, twee van de meest emblematische aandelen van de kunstmatige intelligentie en technologie bullmarkt. Zij leken op weg om de 1.000 puntengrens aan te tikken, maar strandden enkele procenten ervoor. Het is wat ons betreft zeker niet ondenkbaar dat deze niveaus (samen met bijvoorbeeld 5.300 voor de S&P 500 Index) alsnog opgezocht worden door de markt.

Echter de risico’s en de technische averij die de markt heeft opgelopen, zijn voor ons dusdanig dat we vanaf hier een neutrale weging prefereren. Naast het technische plaatje, maakt ook de inflatieontwikkeling en de economische groeitrend ons iets behoudender. In de Verenigde Staten lijkt de inflatie niet verder te willen dalen, wat de reeds beloofde renteverlagingen door de Federal Reserve onzekerder maakt. Tenslotte lijkt de Amerikaanse consument na twee uitbundige jaren vermoeid te raken.

Grafiek 2: de goudprijs ($) brak door de grens van 2000 en steeg verder

Lees meer

Overzicht laatste Strategiebrieven Vermogensbeheer en archief.

Handelsbanken Dienstenwijzer Beleggingsdiensten

We willen u graag informeren over onze beleggingsdienstverlening, onze werkwijze en de kosten die hieraan verbonden zijn. Lees meer in de

Dienstenwijzer Beleggingsdiensten (pdf)

Risico's van beleggen

Beleggen brengt risico's met zich mee. U kunt uw inleg verliezen. De waarde van uw beleggingen hangt ook af van de ontwikkelingen op de financiële markten. De resultaten die in het verleden zijn behaald, bieden geen garantie voor de toekomst.

Loop geen onnodig risico. Voordat u begint met beleggen, is het belangrijk dat u op de hoogte bent van de kenmerken van elk product. Meer informatie over de risico’s vindt u in de voorwaarden die horen bij de dienstverlening die u kiest.

Optimix Vermogensbeheer NV is een 100% dochteronderneming van Svenska Handelsbanken AB (publ) en is gevestigd aan de Johannes Vermeerstraat 14, 1071 DR te Amsterdam. Optimix Opent in een nieuw venster is actief als beheerder van beleggingsinstellingen en biedt beleggingsdiensten en -producten aan. Optimix heeft een zelfstandige AIFM-vergunning, staat ingeschreven in het register van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) en staat onder toezicht van AFM en DNB.

April doet wat hij wil…. en niet alleen in meteorologische zin. Ook op de financiële markten was het wisselvallig. Per saldo daalde de wereldaandelenindex in april met 2,3% en boekte daarmee de eerste negatieve maand sinds oktober vorig jaar.

Meestal zoeken beleggers dan hun heil in veilige staatsobligaties, die vlieger ging in april echter niet op. Een mandje Nederlandse staatsobligaties daalde met 1,9%. Boosdoener voor de grillen op de financiële markten is de hardnekkig hoge inflatie, met name in de Verenigde Staten.

De laatste maanden is de inflatie steevast hoger dan marktvorsers inschatten en tevens hoger dan de 2% die centrale bankiers nastreven, zie Grafiek 1. Wij verwachten dat het aandelenklimaat de komende maanden wat minder uitbundig zal blijven en daarom verschoven wij gedurende de maand de accenten binnen onze Optimale Mix. De aandelenweging werd daarbij verlaagd ten gunste van een aantal zeer aantrekkelijke alternatieven, zoals grondstoffen. In deze Strategiebrief leest u daar meer over!

Grafiek 1: Inflatie in de Verenigde Staten daalt niet meer

Grafiek 1:Inflatie Verenigde Staten daalt niet meer — Bron: Optimix

De laatste loodjes voor Powell een loden last

In december jongstleden sprak Jerome Powell, voorzitter van de Federal Reserve, uit dat hij in 2024 een aantal renteverlagingen voorzag. Tegen de toenmalige verwachting in is sindsdien de afname van de inflatie gestagneerd en is ook de looninflatie nog steeds aan de hoge kant. Een teken van een robuuste economie. Kortom, er is geen enkele aanleiding om de beleidsrente te verlagen. In de eurozone beweegt de inflatie zich sneller naar het streefcijfer van 2% en lijken renteverlagingen door de ECB nabijer.

Toch zal de ECB niet te veel uit de pas willen lopen met de Federal Reserve. Als dat wel gebeurt, zal de euro waarschijnlijk een flinke veer laten. Een blik op Japan leert dat een groot renteverschil de valuta verzwakt. Qua economisch gewicht en marktkapitalisatie op de aandelenmarkt zijn de ontwikkelingen in de Verenigde Staten voor ons als beleggers toonaangevend. Wij zijn van mening dat de huidige waarderingen van met name aandelen die gerelateerd zijn aan de kunstmatige intelligentie ‘hype’ en de technologiesector te hoog zijn, gezien de veranderende inflatie- en rentevooruitzichten.

De laatste loodjes van de inflatiereductie wegen het zwaarst en Powells decemberbelofte zal voor hem inmiddels wel voelen als een loden last. Op de termijnmarkt zien wij al dat het aantal renteverlagingen door de Federal Reserve is afgenomen en achteruitgeschoven wordt. Voorlopig zullen we dus met een hogere beleids- en kapitaalmarktrente dienen te rekenen.

Dat besef lijkt nog niet volledig ingedaald bij alle beleggers. Daarom hebben wij in april onze aandelenweging in een aantal stappen verlaagd en hebben wij de opbrengsten gebruikt om andere rendementskansen te benutten. Zo hebben wij onze posities in de edelmetalen goud en zilver vergroot. Edelmetalen bieden historisch bezien bescherming tegen de geldontwaarding. Ter illustratie, in april steeg goud met 4,6% en zilver zelfs met 7,6%! Ook belegden we een deel van de verkoopopbrengsten in inflatie- geïndexeerde obligaties.

Verder namen we een positie in een breed gespreid ‘mandje’ grondstoffen om te kunnen profiteren van het ontluikende herstel van de Chinese economie en de verduurzamingstrend. In dit mandje zitten naast ‘harde’ grondstoffen als koper, aluminium en olie ook agrarische producten als maïs, graan en soja. Voorts belegden wij een klein deel van de verkoopopbrengsten in een fonds dat belegt in uraniumdelvers, daarover hieronder meer.

Heet hangijzer

Jarenlang stond kernenergie in een kwaad daglicht, niet in de laatste plaats vanwege de associatie met kernwapens. Ook het radioactieve afval dat kerncentrales produceren leidde dikwijls tot protesten. Nu de CO2 uitstoot van fossiele energiebronnen als olie, gas en kolen echter tot steeds meer verontwaardiging leidt, lijkt de koolstofdioxidevrije productie van kernenergie zo’n gek idee nog niet. Ook de Europese Unie zit op deze gedachtelijn en nam kernenergie op in haar taxonomie voor duurzame energie.

Daarmee is de weg nu vrij voor (overheids)investeringen in nieuwe kernreactoren. Buiten Europa werd overigens al volop ingezet op kernenergie. Zo zijn in China momenteel 26 reactoren in aanbouw (slechts 5% van de huidige elektriciteitsproductie komt daar uit kernenergie), in India 7 en zowel in Rusland als in Turkije 4. Frankrijk (dat al 63% van haar elektriciteit met kerncentrales produceert) en België houden bestaande centrales langer in bedrijf dan gepland.

Zelfs in Japan worden stilgelegde kerncentrales weer opgestart nadat in 2011, als gevolg van de Fukushima-ramp, resoluut afscheid werd genomen van nucleaire energie. De Duitsers zullen stevig balen, zij ontmantelden hun kerncentrales na Fukushima en vertrouwden op Russisch gas…

De hernieuwde aandacht voor kernenergie en de ontwikkelingsplannen voor nieuwe kerncentrales hebben de uraniumprijs opgestuwd, zie Grafiek 2.

Grafiek 2: de ontwikkeling van de uraniumprijs (USD per pond)

De komende jaren zal de capaciteit voor nucleaire energie fors worden uitgebreid. In Grafiek 3 is het actuele aantal kernreactoren wereldwijd te zien, alsmede de plannen die op stapel staan. De energieopwekking met kernenergie zal fors toenemen de komende jaren. De vraag naar uranium zal hoe dan ook stijgen. De World Nuclear Association verwacht een toename van de vraag naar uranium van 28% in 2030. Interessant is dat de kosten van uranium slechts 4-8% van de operationele kosten van een kerncentrale bedragen. De vraag is dus relatief inelastisch, oftewel ongevoelig voor prijsschommelingen.

De huidige productiecapaciteit en de uraniumvoorraden zullen tegen 2030 niet aan de vraag kunnen voldoen. Er zijn op dit moment slecht 15 landen waar uranium wordt gedolven. De grootste producent is Kazachstan, gevolgd door Canada. Ook Rusland en Niger zijn grote spelers. Wij denken dan ook dat er nog meer in het vat zit voor de uraniumprijs.

Daarom kochten wij de Sprott Uranium Miners ETF. In deze ETF zitten uraniumdelvers, die luisteren naar bedrijfsnamen als Yellow Stone, Cameco en Boss Energy. Na ampele beraadslaging, zowel intern als tijdens gesprekken met onze relaties, hebben wij ook besloten om deze belegging aan de duurzame portefeuilles toe te voegen. Wij hebben een pragmatische aanpak in ons duurzaam beleggingsbeleid en vinden deze energievorm onmisbaar bij de transitie naar schonere energiebronnen.

Zowel op het terrein van de verduurzaming als op het speelveld van de financiële markten blijven wij de ontwikkelingen aandachtig volgen en spelen als actieve belegger in op de actualiteiten.

Ontwikkelingen

In de afgelopen maand hebben wij in drie stappen de aandelenweging verlaagd. De belangrijkste reden hiervoor is dat wij menen dat er in de huidige economische omgeving interessantere beleggingskansen ontstaan buiten de aandelenmarkten. Tevens vergroten wij op deze wijze de spreiding van uw portefeuille, wat deze beter bestand maakt tegen eventuele koerscorrecties.

Wij verkochten iShares Core S&P 500 ETF, Dimensional Global Core Equity Fund, Dimensional Emerging Markets Large Cap Core Equity Fund, Pzena Global Value Fund en Add Value Fund. Goede kansen zien wij juist voor beleggingen die profiteren van inflatie. Zo vergrootten wij de bestaande positie in de edelmetalen goud (iShares Physical Gold ETF) en zilver (iShares Physical Silver ETF) en breidden wij de positie in de voor inflatie-geïndexeerde staatsobligatie (Duitsland i/l 04/2030) uit. Met de aankoop van UBS Bloomberg Constant Maturity Commodity ETF spelen we daarnaast in op de brede trend van stijgende grondstofprijzen. Sprott Uranium Miners ETF werd eveneens aan de portefeuille toegevoegd. Uranium is de brandstof voor kerncentrales.

Om CO2 uitstoot terug te dringen, kwalificeert de EU kernenergie als duurzaam. Mede hierdoor wordt er fors geïnvesteerd in nieuwe kerncentrales, waardoor er tekorten aan uranium zullen ontstaan als wij kijken naar de huidige voorraden en productiecapaciteit. Met deze belegging profiteren we van deze ontwikkeling. Een deel van de verkoopopbrengst wordt vooralsnog ‘geparkeerd’, tegen aantrekkelijke rente, in geldmarktfonds Amundi Euro Liquidity Short term.

Grafiek 3: aantal kernreactoren zal fors toenemen