landschap met bomen in winterse sfeerlandschap met bomen in winterse sfeer

Strategiebrief Vermogensbeheer

'It doesn`t hurt to get more education' - Donald Trump

Het jaar begon mistig, buiten liet het zonnetje zich weinig zien, binnen beperkte het onvoorspelbare en veranderlijke beleid van de op 20 januari geïnaugureerde president Trump het zicht voor ons als beleggers. De 45e én 47e president van de Verenigde Staten ondertekende meteen een stapel decreten en legde importtarieven op aan China, Mexico en Canada om die voor de laatste twee landen ook net zo snel weer uit te stellen. De regering Trump is bezig met een beoordeling van de handelsrelaties van de Verenigde Staten, de bevindingen zullen 1 april gereed zijn. Dan zullen waarschijnlijk specifieke sectoren en landen aangepakt worden, Europa staat ook op de radar.

De onzekerheid omtrent handelstarieven hangt als een schaduw boven de markt. Ondanks dat werden er in januari mooie rendementen op de financiële markten behaald. Ook de opkomst van het goedkopere DeepSeek als concurrent voor de Amerikaanse kunstmatige intelligentie aanbieders, zoals Chat GPT, zorgde slechts voor kortstondige turbulentie op de aandelenmarkten. Met name beurslieveling Nvidia bleek kwetsbaar.

Zorgen over de hardnekkige inflatie en hoge begrotingstekorten bij overheden maakten obligaties minder aantrekkelijk. Obligaties daalden zodoende iets in waarde, waardoor de kapitaalmarktrente steeg, maar de aandelen en niet te vergeten de edelmetalen in uw portefeuille zorgden desalniettemin voor een uitstekende start van 2025. Zowel de S&P 500 Index (+2%, gemeten in euro) in de Verenigde Staten, de STOXX 600 Index (+6,3% gemeten in euro) in de eurozone als goud (+6,8% gemeten in euro) bereikten recordstanden in januari. In het vervolg van deze Strategiebrief gaan we dieper in op de handelsretoriek, waar de Amerikaanse onvrede vandaan komt en waarom dat verhaal te eenzijdig is.
Tabel 1: aandeel in de wereldwijde productie van goederen
Tabel 1: aandeel in de wereldwijde productie van goederen
Bron: Deutsche Bank, UN Industrial Development Organization
Grafiek 1: Productie- en consumptieverhoudingen en economisch gewicht tussen de Verenigde Staten en China
Grafiek 1: Productie- en consumptieverhoudingen en economisch gewicht tussen de Verenigde Staten en China
Bron: Wereldbank

Scheve verhoudingen en scheve gezichten

Via een videoverbinding sprak Donald Trump op 23 januari jongstleden de genodigden van het World Economic Forum in Davos toe. Hij zei dat de Verenigde Staten erg oneerlijk behandeld worden, met name door de Europese Unie. Trump ziet daar handelstekorten en wil daar wat aan doen. Zijn oproep luidde dat als producten in de Verenigde Staten gemaakt worden, iedereen welkom is en kan profiteren van een lage winstbelasting. Trump is voornemens de vennootschapsbelasting te verlagen van 21% naar 15%.

Wie niet bereid is in de Verenigde Staten te produceren krijgt te maken met importtarieven. De werkgelegenheid in de maakindustrie is flink afgenomen in pakweg de afgelopen 30 jaar. Dat geldt niet alleen voor de Verenigde Staten, maar voor de gehele Westerse wereld. De productie is verschoven naar lage lonen landen, zo is China de fabriek van de wereld geworden. De werkgelegenheid in de dienstensector, die in de Westerse wereld flink is gegroeid, voorziet niet elke fabrieksarbeider van een baan. Inmiddels wordt 32% van alle spullen wereldwijd in China gemaakt, dat was 28 jaar geleden 5%. In de Verenigde Staten wordt 15% van de goederen wereldwijd geproduceerd, dat was 30 jaar geleden 24%.

In Tabel 1 is de top-10 van producerende landen wereldwijd te zien en de verschuiving in zo’n drie decennia tijd. Wat opvalt is dat China met stip naar plek 1 gestegen is, India en Zuid-Korea de top-10 zijn binnen gestormd, en dat de overige landen niet gestegen zijn en marktaandeel hebben verloren. Dit is het logische verhaal van opkomende economieën, maar het is wel hard gegaan.

De keerzijde van productie is consumptie, hoe liggen de verhoudingen hier? Hier nemen de Chinezen 12% van de wereldconsumptie voor hun rekening, de Amerikanen maar liefst 29%(!), zie Grafiek 1. Nemen we ook de omvang van de economieën in ogenschouw, dan zien we dat de verdeling wellicht wat te scheef is geworden. De Amerikanen consumeren er wel erg lustig op los, terwijl de Chinezen het geld wel iets meer mogen laten rollen.

Het handelstekort onder de loep

Over 2024 bedroeg het handelstekort van de Verenigde Staten 3,1% van het bruto binnenlands product (BBP). De handelsbalans bestaat uit goederen en diensten, maar de retoriek gaat uitsluitend over de goederenkant van het verhaal. Met welke landen hebben de Verenigde Staten het grootste tekort op de goederenbalans en hoe ziet de dienstenkant eruit?

In Grafiek 2 zien we de ranglijst waarop Trump zijn tariefpijlen richt. In totaal bedraagt het goederentekort zo’n $ 1200 miljard. China, de Europese Unie en Mexico voorzien de Verenigde Staten van veel spullen. Opvallend is dat Nederland positief scoort, onder andere onze defensie bestellingen (JSF) en LNG aankopen dragen hieraan bij.
Wat doen de landen die verdienen aan de verkoop van spullen aan de Verenigde Staten met hun inkomsten? Daar kopen ze onder andere diensten van in bij de Amerikanen, zie Grafiek 3.

Op deze ranglijst staan de Europese Unie op de eerste plek! Wat bijvoorbeeld te denken van het werken in de cloud, daar zijn Microsoft en Amazon wereldwijd de grootste spelers. Op de dienstenbalans hebben de Verenigde Staten dan ook een overschot van bijna $ 300 miljard in 2024. Op basis van Grafiek 2 en 3 mogen onze oosterburen zich wel een beetje zorgen maken, zij hebben zowel aan de goederen- als dienstenkant een handelstekort.

Met Canada daarentegen hebben de Verenigde Staten per saldo een handelsoverschot, waardoor de handelsoorlog met Canada dus nergens op slaat. Naast het afnemen van hoogwaardige diensten vloeit er echter meer geld van het handelstekort terug. De Verenigde Staten bieden namelijk ook interessante beleggingskansen van hoge kwaliteit, waardoor veel buitenlands geld in het bedrijfsleven en in Amerikaanse staatsobligaties wordt geïnvesteerd.
Grafiek 2: de goederenbalans van de Verenigde Staten (bedragen in miljarden $)
Grafiek 2: de goederenbalans van de Verenigde Staten (bedragen in miljarden $)
Bron: United States Census Bureau
Grafiek 3: de dienstenbalans van de Verenigde Staten (bedragen in miljarden $)
Grafiek 3: de dienstenbalans van de Verenigde Staten (bedragen in miljarden $)
Bron: United States Census Bureau
De huidige blik op het handelstekort is dus erg eenzijdig. Wel kunnen we concluderen dat Amerikanen erg veel spullen kopen en daarbij een voorkeur hebben voor buitenlandse spullen. Het goederentekort kan onderverdeeld worden naar type product en dan zien we dat consumentenproducten de grootste bijdrage aan het tekort leveren, zie Grafiek 4.

Hieronder vallen mobiele telefoons, kleding, meubels, maar de grootste bijdrage wordt geleverd door farmaceutische producten. Onder kapitaalgoederen vallen bijvoorbeeld huishoudelijke apparaten, halfgeleiders en hout. Industriële producten omvatten ook olie en gas, vandaar het overschot. Ook de autosector is verantwoordelijk voor een aanzienlijk deel van het tekort.

Wij gaan er vanuit dat tarieven ondanks dat niet het hele verhaal wordt verteld, wel als dreigmiddel ingezet zullen blijven worden om andere zaken voor elkaar te krijgen. Ook bij de beëindiging van de oorlog in Oekraïne zal Europa voor het blok worden gesteld.

Wellicht is de-industrialisering te ver doorgeschoten, waardoor er niet alleen scheve handelsbalansen en scheve gezichten zijn ontstaan, maar ook scheve machtsverhoudingen. Niet alleen voor de Verenigde Staten, maar zeker ook voor Europa geldt dat investeren in de eigen (defensie-)industrie noodzakelijk is. Hier hoort ook staalproductie bij en het ontwerp en ontwikkeling van technologische componenten. De afhankelijkheid van buitenlandse productie is in sommige sectoren te groot geworden, maar voor veel ‘simpele’ producten is het niet lonend de productie ervan terug naar huis te halen.

De ecologische voetafdruk van de Westerse consumptiemaatschappij is groot, dus importtarieven zouden hier vanuit duurzaamheids-perspectief, een zegen kunnen zijn. Of de kiezers die op Trump stemden daar blij van worden is vraag twee.

Voor een duurzamere balans in de wereld zouden productie en consumptie eerlijker verdeeld mogen worden. In China is de binnenlandse vraag te laag en wordt geld opgepot, terwijl de Amerikanen boven hun stand leven met geleend geld. Deze verhouding zien wij eveneens terug op de wereldwijde kapitaalmarkt, waar het aanvangsrendement op een Chinese staatsobligatie met een looptijd van tien jaar inmiddels (ruim) onder dat van de soortgelijke treasury uit de Verenigde Staten ligt, Zie grafiek 5.

Als vermogensbeheerders zien wij de oorzaken en gevolgen van de handelsverhoudingen dus terug in de ontwikkelingen op de financiële markten. Voor de actieve belegger zijn het interessante tijden. De dynamiek tussen politiek en economie is onvoorspelbaar op het moment. Vooralsnog varen de door ons beheerde portefeuilles er wel bij, mocht onze inschatting van de beleggingsomgeving veranderen, dan zullen wij actie ondernemen en de portefeuille aanpassen waar nodig.

Ontwikkelingen Handelsbanken Vermogensbeheer

De oplopende kapitaalmarktrente als gevolg van hardnekkige inflatie en de dreiging van aanhoudend hoge begrotingstekorten begint in toenemende mate een risico te vormen voor risicobeleggingen (zakelijke waarden).

In 2025/2026 zullen veel bedrijfsobligaties geherfinancierd dienen te worden, zowel in het westen als in opkomende markten. Een groot deel van deze schulden in de opkomende markten zijn genoteerd in dollars. Dit brengt extra onzekerheid met zich mee voor deze obligaties in de komende periode. Daarom hebben wij het Neuberger Berman Emerging Markets Debt Blend Fund verkocht. In de afgelopen 12 maanden steeg het fonds (+6%), vooral dankzij dalende kredietopslagen.
Grafiek 4: goederentekort Verenigde Staten per categorie (per miljoen $)
Grafiek 4: goederentekort Verenigde Staten per categorie (per miljoen $)
Bron: United States Census Bureau
Grafiek 5: verschil in renteontwikkeling Verenigde Staten en China
Grafiek 5: verschil in renteontwikkeling Verenigde Staten en China
Bron: Bloomberg

Handelsbanken Dienstenwijzer Beleggingsdiensten

We willen u graag informeren over onze beleggingsdienstverlening, onze werkwijze en de kosten die hieraan verbonden zijn. Lees meer in de 

Risico's van beleggen

Beleggen brengt risico's met zich mee. U kunt uw inleg verliezen. De waarde van uw beleggingen hangt ook af van de ontwikkelingen op de financiële markten. De resultaten die in het verleden zijn behaald, bieden geen garantie voor de toekomst.